airco-kopen

airco-kopen: 10 praktische tips & nuttige informatie

Wat is airconditioner

Met een airco wordt een airconditioner bedoeld. Met een airconditioner kun je het klimaat regelen. Letterlijk vertaald betekent airconditioning: lucht conditioneren of klimaatbeheersing. En dat is wat het apparaat doet, je kunt de lucht ermee afkoelen en ontvochtigen. Als de airco is voorzien van een warmtepomp compressor, kan het systeem de lucht ook verwarmen. De airco zorgt dus het hele jaar door voor een lekker klimaat waarin mensen zich aangenaam en comfortabel voelen. Met een airco kun je de temperatuur en luchtvochtigheid controleren. Daarnaast is de airco doorgaans voorzien van een fijnfilter tegen stof en een allergeenfilter tegen pollen e.d.

Een airco bestaat in de basis uit twee delen, een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit voert warmte af naar buiten. De binnenunit zorgt er voor dat de koude luchtstroom in een ruimte en voor de ontvochtiging. In de wintermaanden draait het principe om, in het geval van een warmtepomp, en verwarm je binnen terwijl de koude naar buiten wordt afgevoerd. Een monoblok is een airco waarin deze twee delen zich in het toestel bevinden. Als beide delen gescheiden zijn in een aparte binnen- en buitenunit, spreekt men ook wel over een split of singlesplit. Een singlesplit airconditioning kan worden toegepast voor de klimaatbeheersing van één enkele ruimte. Daarnaast bestaan er duosplits, triplesplits of multisplits. De duo- en triplesplit airco's bestaan uit één buitenunit met een vast aantal binnenunits voor het conditioneren van meerdere ruimtes. Een multisplit airco bestaat uit een buitenunit met meerdere aansluitingen voor een variabel aantal binnenunits (2 tot 6 of 2 tot 8, afhankelijk van merk en type). Met een multisplit airconditioning kan zeer flexibel verschillende ruimtes worden voorzien van een binnenunit en is het tussentijds aanpassen van de configuratie doorgaans nog mogelijk. Voor de professionele markt zijn er ook nog de VRV of VRF systemen. Dit staat voor Variable Refrigerant Volume of Variable Refrigerant Flow (dit staat voor variabele koelgas stroming). Door deze toepassing zijn er veel meer mogelijkheden zoals het koppelen van systemen waarbij 50 binnenunits op één systeem tot de mogelijkheden behoort, maar ook het uitwisselen van energie tussen verschillende ruimtes met een binnenunit en het koppelen aan gebouwbeheerssystemen.

Airco’s zorgen voor een aangenaam klimaat. Een constante temperatuur of vochtigheidsgraad is goed voor een mens. Uit onderzoek is gebleken dat kantoormedewerkers bij een constante temperatuur van 21 graden Celsius het best presteerden. Bij hogere temperaturen daalde het prestatievermogen naarmate de dag vordert en voelden de medewerkers zich minder comfortabel. Hoe hoger de temperatuur, hoe lager de prestaties.

Waarom airconditioning

We kennen de grote airconditioners in winkels en gebouwen, maar het gebruik van airconditioning in eigen huis is in Nederland nog niet zo gebruikelijk. Toch wordt het Europese klimaat elk jaar iets warmer en in de zomer zitten er altijd wel meerdere dagen bij dat het zelfs extreem warm kan worden. Vaak zijn die hete dagen gecombineerd met een hoge luchtvochtigheid. Zoals uit de vorige tip al naar voren kwam: mensen presteren beter bij een constante temperatuur. Hoge temperaturen laat de menselijke productiviteit met tientallen procenten afnemen. Tel daar een hoge luchtvochtigheid bij op met als gevolg een verhoogd transpireren. En dat geeft bij de meeste mensen een onaangenaam gevoel.

Airco’s kunnen ook als ontvochtiger gebruikt worden, bijvoorbeeld op natte, herfstachtige dagen. Met een airco regel je de mate van luchtvochtigheid zelf. Hiervoor heeft de airco een aparte ontvochtigingsfunctie. Als de airco een warmtepomp heeft, dan kun je rekenen op een energiezuinige warmte in de winter. Een airco met warmtepomp verwarmt de ruimte zelfs bij graden onder de 15 graden Celsius. Hij gebruikt hiervoor schone energie, want er wordt geen gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen. Je kunt ook ventileren met een airco. De airco kan gebruikt worden om de lucht te verversen door middel van buitenlucht aanzuiging. Hiermee bereik je iedere dag in elke ruimte een comfortabel, verfrissend en aangenaam klimaat. 

Hoe werkt een airco

Een airco zuigt lucht uit de ruimte. Die lucht wordt door de verdamper (in de binnenunit) getrokken, waarbij in de koelmodus de lucht gekoeld terug de ruimte in wordt geblazen. In de verwarmingsmodus wordt de lucht verwarmt ingeblazen. Door de hoge en lage druk in het systeem wordt in de condensor (buitenunit) de warmte afgevoerd in de koelmodus of de koude in de verwarmingsmodus. Het koudste punt in de ruimte trekt vocht aan (zoals enkel glas in de winter). Door de verdamper naar een temperatuur nabij het vriespunt te brengen wordt er gekoeld met een airco, daarnaast trekt de vocht in de ruimte naar de verdamper en slaat hier op neer. Hierdoor ontstaat het ontvochtigen. Het condenswater wordt opgevangen in een lekbak welke in het geval van splitsystemen aangesloten wordt op het afvoer in het pand, of rechtstreeks naar buiten worden afgevoerd met of zonder hulp van een condenswaterpomp. Bij mobiele airco's betreft dit een lekbak die af en toe moet worden geleegd (het apparaat geeft dit aan).

Een airco bestaat uit vier hoofdonderdelen: een compressor, condensor, expansie ventiel en verdamper. De compressor perst het gasvormige koelmiddel samen. R410A en R407C zijn de meest gebruikte koelmiddelen. Het samenpersen maakt het koelmiddel warm. Het opgewarmde koelmiddel stroomt naar de condensor, waar het gas vloeibaar wordt. De warmte die daarbij vrijkomt, wordt afgevoerd. Het vloeibare koelmiddel stroomt naar het expansie ventiel, waar het de verdamper in wordt gespoten. Daarbij neemt het warmte op uit de omgevingslucht. Een ventilator leidt de lucht uit de ruimte over de verdamper. Koude lucht houdt minder vocht vast dan warme lucht, en hierdoor ontstaat er condens. De afgekoelde en ontvochtigde lucht wordt door de ventilator teruggeblazen in de ruimte.

Grof gezegd kun je onderscheid maken in vaste airco’s en losse (mobiele) airco’s. Er zijn airco’s die uit één unit bestaan (monosysteem) en airco’s die een binnen en buiten unit hebben (splitsysteem). Van de laatste zijn er ook multisystemen, waarbij meerdere binnenunits in een gebouw worden geplaatst. Splitairco’s zijn stiller en energiezuiniger dan een monosysteem en zijn in zwaardere capaciteiten beschikbaar, maar ze zijn duurder en ze moeten geplaatst worden door een STEK/ F-gassen erkende installateur.

Hedendaagse koudemiddelen (bijvoorbeeld R410A en R407C) brengen geen schade toe aan de ozonlaag, maar dragen wel bij aan het broeikaseffect als ze vrijkomen in de atmosfeer. Chloorhoudende koudemiddelen (zoals R22) brengen wel schade toe aan de ozonlaag. Deze koudemiddelen worden sinds 2010 niet meer geproduceerd en moeten in 2015 op last van de overheid helemaal uitgefaceerd worden. Voor kleinere systemen wordt ook wel propaan (R290) gebruikt. Het is een natuurlijk alternatief voor de andere koelmiddelen. Het werkt goed en is stil, maar het is duur en explosief. 

Mobiele airco

Een airco aanschaffen, hoeft niet een dure aangelegenheid te zijn als je op zoek bent naar een gemakkelijk apparaat voor in huis. De mobiele airco is klein, eenvoudig te bedienen en overal te plaatsen waar je hem nodig hebt. De mobiele airco regelt niet alleen koelte, maar kan ook in de winter voor aangename warmte zorgen.

Als je op zoek gaat naar een geschikte mobiele airco, houd dan rekening met de ruimte waar hij zijn werk moet doen. Hoe groter de ruimte, hoe krachtiger de airco. Een mobiele airco voert lucht af via een slang. Deze slang hang je gewoonlijk uit een raam. Houd er rekening mee dat zich bij het raam ook een stopcontact moet bevinden voor de stroom. Het stroomverbruik is natuurlijk ook een belangrijk iets wat mee zal wegen in je keuze. Je kunt het stroomverbruik aflezen aan de energieklasse (klasse A is de beste keuze). Let op het lawaai van de mobiele airco. Er zijn er bij die heel wat lawaai produceren. Die zijn minder geschikt voor plaatsing in de slaapkamer. Vraag aan de verkoper of je het geluid van de airco’s mag horen. Dan kun je in de winkel direct al het geluidsverschil tussen de verschillende airco’s horen. De bediening van een mobiele airco zou simpel moeten zijn. Als je de airco in de slaapkamer wilt gebruiken, is het extra handig als het apparaat bediend kan worden met een afstandsbediening. Ben je eigenlijk alleen op zoek naar koelte? Overweeg dan de aankoop van een ventilator. Deze zijn stukken goedkoper en net zo doeltreffend als het je alleen om verkoeling gaat. 

Airco kooptips

Er zijn verschillende fabrikanten die (mobiele) airco’s leveren. Bekende zijn: Panasonic, LG, Daikin, Bosch, Delonghi, Amcor, Lennox, Toshiba. Ze leveren verschillende types. Hoe maak je nu een keuze? Natuurlijk moet je aankoop ook binnen je budget passen. Je kunt verschillende airco’s op prijzen vergelijken. Daarnaast kun je selecteren op de kenmerken van de verschillende merken. Op het internet worden kopers gestimuleerd zogenaamde reviews te schrijven over hun aankopen. Een review is een beoordeling van een klant over het functioneren en bevinding van een aankoop. Aan de hand van de reviews kun je al heel snel een goed beeld krijgen over de kwaliteit en deugdelijkheid van een airco. Je kunt de merken die er het meest betrouwbaar uit komen op een rijtje zetten. Betrek de voor- en de nadelen per merk en type erbij en je komt er achter welk merk jouw voorkeur geniet. Met die wetenschap kun je gericht prijzen vergelijken.

Een groter, professioneel systeem als splitairconditioning, moet geïnstalleerd worden door een STEK-erkend installateur. De koelmiddelen die bij aircosystemen gebruikt worden, kunnen schadelijke effecten hebben op het milieu. Het is daarom belangrijk dat de installatie door een deskundige wordt gedaan. Voor het plaatsen van een aircosysteem kun je verschillende offertes opvragen. Bezoek de websites eens van de verschillende airco specialisten om een indruk van het bedrijf te krijgen. Vaak kun je direct online een offerte aanvragen. Om een goede inschatting van de kosten te kunnen maken, zal de installateur eerst een huisbezoek brengen en adviseren over verschillende mogelijkheden. 

Kosten airco

Airco’s zijn het hele jaar door te koop bij installateurs, maar in het hoogseizoen worden ze ook veel aangeboden bij witgoedzaken en de bouwhandel. In de zomer worden er vaak flinke partijen ingekocht en valt er door stuntprijzen veel voordeel te halen. Voor een monosysteem betaal je doorgaans geen bijkomende kosten, of het moeten extra kosten voor de levering zijn. Je kunt de prijzen voor deze modellen in de winkel en het internet vergelijken om zo tot de beste keuze en de gunstigste prijs uit te komen.

Splitmodellen mogen alleen door een erkende installateur geplaatst worden. Ze zijn wel via het internet bijvoorbeeld verkrijgbaar, maar ook dan mogen ze alleen door een STEK erkende monteur worden geplaatst, uitgezonderd een heel klein aantal airco’s die zijn uitgevoerd met een koudemiddel, R290a oftewel propaan, een natuurlijk alternatief voor de koelmiddelen die bij onjuist gebruik schade kunnen veroorzaken aan het milieu (broeikaseffect).

Bij de aanschaf van een splitmodel dat door een erkend installateur geïnstalleerd moet worden, moet je rekening houden met bijkomende kosten. Naast het bedrag voor het systeem, komen er ook de kosten voor de installatie bij. Het betreft kosten voor het werk en eventueel extra werk dat gedaan moet worden. Maar ook de kosten van extra voorzieningen zoals dakdoorvoeren, muurbeugels, condenspomp, boringen door betonnen muren en dergelijke moeten er nog extra bij worden opgeteld. 

Koelvermogen berekenen

De airco moet voldoende capaciteit hebben voor een ruimte. Als een airco een te kleine capaciteit heeft, zal het veel moeite kosten het gewenste resultaat te bereiken en kan het snel leiden tot hinderlijke storingen. Bij een te grote capaciteit zal het apparaat steeds aan- en uitspringen: een storend effect die ook nog eens energie vreet. Nu kun je redelijk eenvoudig het koelvermogen berekenen. Hier wordt een vuistregel voor gehanteerd: voor het koelen van een ruimte is gemiddeld tussen de 30 en 50 Watt koelvermogen per kubieke meter nodig. Bijvoorbeeld: een ruimte van 5 meter bij 4,5 meter breed met een hoogte van 2,5 meter heeft een volume van 56,25 kubieke meter. Vermenigvuldig dit getal vervolgens met 45. Je hebt dus een airconditioner van 1687 tot 2250 Watt nodig. Het koelvermogen wordt ook veel gemeten in BTU/uur (British Thermal Unit). 1 Watt is daarbij gelijk aan 3,4121 BTU.

Of je nu meer richting 30 of 50 Watt moet kiezen, hangt af van de specifieke kenmerken van de ruimte. Iedere ruimte is anders. Een zolder zal meer koelvermogen gebruiken dan de kelder. Voor een ruimte met veel mensen is ook een groter vermogen gewenst. De beglazing speelt een rol en eventuele zonwering. Als zich veel elektrische apparatuur in de ruimte bevindt, zal men ook een hoger vermogen nodig hebben voor de koeling. Het is dus best lastig om exact de juiste berekening te maken. Je kunt online modules gebruiken om een exacte berekening te maken, maar je kunt ook uitgaan van een berekening gebaseerd op 40 Watt koelvermogen per kubieke meter, met een marge naar boven of beneden toe naarmate de omstandigheden. 

Zelf installeren

Vaste splitsystemen mogen alleen door een erkende installateur geplaatst worden. Mobiele airco’s en monosystemen kun je zelf installeren. Als je regelmatig je airco wilt verplaatsen, bedenk dan dat het zware apparaten zijn. Over een tapijt zullen ze moeilijk rollen. Leeg eerst het waterreservoir en maak de ruimte vrij van obstakels als je de airco wilt vervoeren naar een andere plaats. Sommige systemen hebben naast de opvangbak voor condenswater ook een mogelijkheid om het water continu af te laten voeren via een slang. Via de slang komt het water direct in de regenpijp of tuin terecht. Monosystemen hebben een flexibele slang met een uitlaatstuk dat platter is dan de slang. De afvoerslang moet door het raam naar buiten. Houd de slang zo kort mogelijk. Knikken en bochten in de slang zullen de luchtstroom belemmeren.

Om de terugstroom van warme buitenlucht te beperken, leveren aircofabrikanten vaak raamdichters of kierdichters. Deze zijn bijna altijd bedoeld voor schuiframen en niet voor kantelramen. Controleer dus of de raamdichters of kierdichters voor de ramen in jouw woning geschikt zijn. Sommige airco’s worden geleverd met twee zuignappen die met elkaar verbonden zijn. Ze zijn bedoeld om elke kant van het raam aan te brengen om te voorkomen dat het raam open waait. Het is de bedoeling dat ze binnenkomende lucht tegen houden, maar let op want er zijn ook monosystemen die juist de aanvoer van verse lucht juist nodig hebben. Zou in dat geval de aanvoer geblokkeerd worden, dan ontstaat er onderdruk in de ruimte. Het gevolg daarvan is een continu aanvoer van warme lucht. Laat de binnen- en buitentemperatuur niet te veel verschil maken, maximaal 5 graden Celsius. Hoe groter het verschil, hoe groter de temperatuurschok. Het kan leiden tot lichamelijke klachten als verkoudheid maar ook kou en tocht veroorzaken. 

Energieverbruik

Een airconditioner gebruikt energie net als alle andere elektrische apparaten. Als je aan een frisse bries genoeg hebt, is een ventilator goedkoper. Een airco verbruikt per jaar 156 tot 431 kWh elektriciteit, afhankelijk van het model en energielabel. Een ventilator verbruikt per jaar 11 tot 16 kWh per jaar (bron: EnergieLabel). Een splitsysteem met een energielabel A en een hoge EER (energie-efficiëntieratio) is zuiniger in het gebruik dan een monoblocksysteem. Alle airco’s worden geleverd met een energielabel, waarop alle informatie staat over het verbruik.

Moderne airconditioningsystemen hebben een hoog energierendement. Voor elke geïnvesteerde kW elektrisch vermogen, krijgt men circa 3,5 kW aan koelvermogen terug. Bij systemen met een zogenaamde inverter regeling is het rendement hoger, zeker als de airco ook voor warmte wordt gebruikt. Een inverter regelt de snelheid van de compressor en regelt het klimaat zo snel en efficiënt in een ruimte. Omdat het systeem het vermogen continu bij regelt, heeft de airco een lager stroomverbruik. Hierdoor kan tot wel 50 procent bespaard worden in vergelijking met conventionele airconditioners. De bekende merken maken nog amper geluid. Geluid wordt uitgedrukt in dB(A). Elke s dB(A) is voor het gehoor een verdubbeling van het geluidsniveau. Voorbeeld: een installatie van 28 dB(A) maakt twee keer zoveel geluid dan een installatie van 25 dB(A).

Airco en gezondheid

Airco’s maken je ziek, wordt wel eens gesuggereerd. Ze zouden kwaaltjes veroorzaken als verkoudheid, maar ook ernstige aandoeningen als de legionairsziekte wordt de airco verweten. De kleine, wat meer onschuldige ongemakken worden meestal veroorzaakt door grote temperatuurverschillen tussen de buitenlucht en de gekoelde ruimte. De lucht kan droger aanvoelen, wat vooral bij mensen met lenzen tot oogirritatie kan leiden. Allergieën kunnen sneller opspelen door de gerecyclede lucht. Het zogenaamde sick building syndrome zou ook veroorzaakt worden door de airco.

Het sick building syndrome (syndroom van ongezond gebouw) kenmerkt zich door uiteenlopende klachten, van problemen met de luchtwegen tot moe zijn, wat optreedt als men het gebouw betreedt en verdwijnt als men het gebouw verlaat. Het is vooral het gebrekkige onderhoud aan aircosystemen wat voor gezondheidsproblemen zorgt. Een airco moet periodiek goed onderhouden worden. Je kunt het zelf doen of een onderhoudscontract afsluiten bij de leverancier en installateur van airco’s. Het onderhoud aan een airco bestaat uit een inspectie en onderhoud aan de installatie, ontsmetten en het regelmatig vervangen van filters. Zelf kan moet men regelmatig controleren of er geen stilstaand water in het systeem zit. Als de airco veel lawaai maakt, niet naar behoren werkt en/of energie vreet, ben je zeker aan een nieuwe toe. Moderne airco’s zijn energiezuinig en beter voor het milieu dan de oude generatie. Zet de airco niet te koud: het verschil tussen de binnen- en buitentemperatuur mag niet meer dan 5 tot 6 graden Celsius bedragen. Dit geldt ook voor het gebruik van een mobiele airco.

Tips & Reacties

Deel je eigen tip over airco kopen

En maak kans op een cadeaubon ter waarde van € 25!